Vücuttaki her doku gibi göz dokuları da zamanla yaşlanan dokulardır ve bu yaşlanmaya bağlı olarak da bazı problemler görülebilir. İşte bu problemlerden biri presbiyopidir. Presbiyopi yaşın ilerlemesiyle bağlantılı olarak görülen yakın görüşte bozukluk oluşmasıdır. Bu problem genellikle kişide 35-40 yaşlarında başlar ve 60 yaşına kadar ilerleme gösterebilir. 

Presbiyopi nedir?

Presbiyopi, gözdeki merceğin uyum özelliğini ve odaklama yeteneğinin gerilemesi, yani, gözdeki lensin esnekliğini kaybetmesi sonucunda oluşan yaşlanmayla birlikte görülmeye başlanan ve yaş ilerledikçe de ciddiyet seviyesi belli bir dereceye kadar artabilen yakını görme bozukluğudur. 

Lens gözde farklı uzaklıklarda bulunan nesnelerin rahatlıkla görülmesini sağlamak için şekil değiştirir. Bu şekil değiştirme işlemine akomodasyon denir. Kişilerde yaklaşık 14 yaşından itibaren lensler yavaş yavaş sertleşmeye başlar. Bu nedenle de şekil değiştirme yetenekleri azalır, görüşte problemler yaşanır. Lensler yaklaşık 65 yaşına kadar sertleşmeye devam eder ve artık tamamen sert bir biçime gelir. Yaşa bağlı olarak lenslerin esnekliğini kaybetmesine tam olarak neyin neden olduğu bilinmez, yaşlanmanın doğal bir parçası olarak kabul edilir. Pek çok kişide görülür ve bu hastalıktan genelde herkes etkilenir.

Kişilerin 40'lı yaşlarının başlarından itibaren düzenli olarak göz kontrollerini yaptırmasında fayda vardır. 2 yılda bir göz kontrolü yapılmalıdır. Böylece bu tip bir problemin yaşanması durumunda erkenden tespit yapılabilir ve buna göre bir yol izlenebilir. 

Presbiyopi hastalığında yaşanan problem, aslında hipermetropluktakiyle aynıdır. Göze yakın bölgede bulunan cisimlerden göze gelen ışınların odak noktası retinanın arka tarafında kalır ve böylece odak dışında kalan ışınlar görülmenin zorlaşmasına neden olur. Hipermetropluk ve presbiyopide yaşanan problemler aynı olsa da bu problemin oluşmasının nedeni aslında farklıdır. Hipermetroplukta göz küresinin olması gerekenden kısa olması probleme neden olurken, presbiyopide yaşlılıkla bağlantılı olarak merceğin sertleşmesi ve esnekliğini kaybetmesi sonucunda problemler görülmeye başlar. 

Presbiyopinin belirtileri nelerdir?

Bu hastalık bazı yaşlılarda belirti vermeyebilir fakat bu şekilde dahi hastalığın teşhisi konabilir, çünkü, bu hastalıkla birlikte kişide genelde başka görme problemleri de oluşur. Bu problemler asıl presbiyopiye işaret eden belirtileri gizleyebilir. 

• Bir şey okurken veya bir cisme bakarken uzaklaştırma isteği hissetmek ve ilerleyen zamanlarda göze 50 cm'den daha yakında bulunan cisimlerin bulanık görüşü daha da bulanıklaşır, 
• Hastalığın ilerlemesiyle birlikte uzun süreli net görememekten kaynaklanan alın bölgesinde ve şakaklarda ağrılar görülmeye başlanır,
• Kitap veya gazete gibi bir şeyler okurken kişinin parlak bir ışığa ihtiyaç duyması,
• Yakında bulunan bir cisme odaklandıktan sonra veya okuma yapıldıktan sonra uzaktaki bazı nesneleri net olarak görmekte zorlanmak, çünkü, yakındaki cisme odaklanan göz uzaktaki nesneyi de net şekilde görebilmek için uyum geliştirmeye çalışır. 

Presbiyopi nedenleri nelerdir?

Presbiyopi hastalığının nedeni henüz tam anlamıyla bulunamamıştır fakat yapılan çalışmaların sonucunda bazı görüşler ortaya çıkmıştır. Genellikle 38-45 yaş aralığında görülmeye başlanan presbiyopi gözdeki mercek denen yapının zamanla sertleşmesi, sertleşmeye bağlı olarak esnekliğini yitirmesi, merceğin yapısında bulunan kapsülün yapısının bozulması, lensin hareket etmesine yardımcı olan gözde bulunan liflerin yaşa bağlı olarak deforme olması sonucunda oluşur. Gözde bulunan mercek saydamdır, esnektir ve yapısal olarak dıştan bir kapsül ile sarılıdır ve gözdeki farklı yapılar ile uyumlu şekilde çalışır. Bazı göz hücrelerinin kendini sürekli yenileme özelliği yoktur. Bu şekilde göz problemleri yaşayan kişiler bu nedenle gözlerinin kendiliğinden iyileşmesini beklememelidir mutlaka bir doktora başvurmalıdır ve en hızlı şekilde doktor kontrolünde uygun bir tedaviye başlamalıdır. 

Presbiyopi tanısı nasıl konulur?

Hasta kendinde belirtileri görmesi durumunda bir doktora başvurur ve doktor ilk aşamada hastaya bir göz muayenesi ve görüş testi yapar. Göz muayenesinde presbiyopi hastalığına sahip olan kişiler genellikle 50 cm'den daha yakında bulunan cisimleri görmekte zorlanır. 

Teşhis konulasında bir sonraki aşama ise göz testi yapılmasıdır. Bu teste Snellen görüş testi denir. Bu testi çoğu kişi yakından tanır. Bu testte önceden belirlenmiş uzaklıkta bulunan bir tablo vardır ve bu tablo üzerindeki harfleri hastanın okuması beklenir. Doktor tarafından uygulanan bu test sonucunda teşhis koymak oldukça kolaydır. 

Presbiyopi nasıl tedavi edilir?

Presbiyopi tedavisiyle alakalı dünyada uygulanan birçok farklı yöntem vardır. Her tedavi yönteminin tabii ki birçok avantajlı yönünün yanında dezavantajlı yönleri de vardır.

Tedaviler arasında en yaygın olanı şu anda presbiyopi gözlüğü kullanmaktır. Presbiyopi gözlüğü genelde okuma gözlüğü olarak bilinir. Göz merceğinin esnekliğini kaybetmesi sonucunda yapamadığı odaklama işi nedeniyle dışarıdan mercekler kullanılır ve görüntünün retina üzerine düşürülmesi sağlanır. Gözlük tedavisi için genellikle bifokal ve multifokal gözlükler kullanılır. 

Presbiyopi hastalığı, yaşı ilerlemiş olan kişilerde görüldüğü için hastalar genellikle gözlüğe alışma konusunda bir problem yaşamaz ve kolaylıkla kullanmaya başlayabilir. Ancak bazı kişiler yine de gözlüğü adapte olma konusunda problemler yaşar ve bu nedenle de farklı tedavi yöntemleri denenir.

Gözde görülen her türlü problemin tedavisinde yıllardır gözlük kullanmak istemeyen kişilerde alternatif olarak kullanılan lenslerin gözlüğe oranla daha fazla risk taşıdığı bilinir. Presbiyopi hastalığında ters olarak lens kullanımı bazı konularda gözlüğe oranla daha avantajlı olabilir. Lens kullanımı, hastaya gözlüğe oranla daha geniş bir görüş açısı sağlar.

Lens veya gözlük kullanımı konusunda dezavantajlar ve avantajlar bir göz doktoru ile ayrıntılı şekilde konuşularak doğru bir tedavi yöntemine karar verilir. Presbiyopi hastalığının yanında genellikle hastada başka göz problemleri de bulunduğu için aynı gözlük camında veya aynı lenste kişinin her iki göz probleminin tedavisinin de yapılabilmesi hastanın hayat kalitesini olumlu yönde etkiler. 

Presbiyopi tedavisinde bir diğer yaklaşım ise cerrahi tedavi yöntemidir. Cerrahi tedavi yönteminde gelişmeler günümüzde de devam etmektedir. Göz içi merceğe lazer tedavisi ve mercek cerrahisi uygulamaları, presbiyopi için en sık yapılan cerrahi tedavi yöntemleridir. Bu cerrahi yöntemler genelde gözlük veya lens kullanımına uygun görülmeyen veya yaşam şeklinden, yaptığı işten dolayı kullanması uygun görülmeyen kişilere uygulanır. 

Presbiyopi ameliyatları nelerdir?

Presbiyopi ameliyatları denilince ilk akla gelenler korneaya lazer uygulaması veya multifokal/trifokal veya akomodatif göz içi lens yerleştirmesi olur. Bu yöntemler aracılığıyla başarılı bir tedavi mümkündür. Korneaya lazer uygulaması olarak bilinen yöntemde kornea lazer aracılığıyla çizilir. Bu yöntem genellikle 40 yaşın üstünde bulunan, gözlük veya lens kullanmak istemeyen ve presbiyopi yanında farklı göz hastalıkları da bulunan kişilerde uygun görülür. Presbiyopi yanında görülen göz hastalıkları miyop, hipermetrop veya astigmat olabilir. Bu işlem damla anestezi yöntemi ile gerçekleştirilir ve işlem sonrasında hasta normal hayatına hemen devam edebilir. Bu hastalığa eşlik eden diğer göz problemleri de bu tedavi yönteminde tedavi edilebilir. Cerrahi tedavi yöntemi uygulanmasında önemli bir nokta vardır; hastanın göz numarasında yani göz bozukluğunda ilerleme devam ediyorsa cerrahi yöntemler ile tedavi etmek ancak geçici bir çözüm yoludur. 

Presbiyopinin ilerlememesi için neler yapılabilir?

40 yaş sonrasındaki kişilerin mutlaka göz kontrollerini uzman bir hekime yaptırması gereklidir. 40-55 yaş arasındaki kişiler hastalığı veya hastalık belirtisi olmasa dahi 2-4 yılda 1 kez, 55-65 yaş arasındaki kişiler 1-3 yılda 1 kez, 65 yaşının üstünde olan kişiler ise her yıl 1 kere göz kontrolünü yaptırmalıdır. Doğru şekilde kontrollere gidildiği ve göz sağlığına dikkat edildiği takdirde presbiyopi hastalığı çok tehlikeli olmayan fizyolojik bir problemdir. İlerleyen yaş ile birlikte birçok kişide görülür. Tedavisi kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. Genetiğinde göz problemi olan kişi ile olmayan kişi arasında aynı yaşta olmaları durumunda hastalık riski aynıdır. Yaşlanma sürecinden en çok etkilenen organlardan biri olan göz sağlığı için rutin kontrollerin atlanmaması büyük bir önem taşır. 

Arakli Medya